თედო ჟორდანია - ხობის მონასტრის ფრესკის შესახებ

„ძველებური ჩაცმულობა“

თედო ჟორდანია

ცოტა ვიცით ძველებურ ჩაცმულობაზე და ეს უცოდინარობა საკმაოდ აფერხებს ჩვენს თეატრალურს საქმეს.

ხოლო როდესაც ახლო მომავალში ქართული თეატრი უფრო აღორძინდება, ძველის ცხოვრების გამომსახველი ისტორიული დრამები, ტრაგედიები და ოპერები დაიდგმება, მაშინ უფრო ძნელ მდგომარეობაში ჩავარდება თეატრალური საქმე, თუ დროზე არ შევაგროვეთ ცნობები ძველ ქართულ ჩაცმულობაზე.

საუკეთესო წყაროს ამ საგნებზე გვაძლევენ დღეს ქართულ მონასტერთა კედლები, სადაც გამოსახულნი არიან ეკლესიის მაშენებელნი და იმდროინდელნი პირნი, იმდროინდულად ჩაცმულები.

სამწუხაროდ ეს ნახატები იშლებიან დროთა სიგრძისაგან, უხამს პირებისა დ სხვა მიზეზებისგან: ის ნახატნი, რომელიც ამ 20-25 წლის წინად ცხადად ჩანდნენ, ეხლა ან სრულიდა წაშლილია, საუკუნოთ დაღუპული, ანუ ძლივს შეინიშნება.

უმწვერვალესად საჭიროა, ეხლავე შესდგეს საქმიანი წრე ქართულ კულტურის მოყვარულთა რაინდებისაგან, რომელმაც უნდა ითავოს გადარჩენილ ნაშთების გადმოხატვა, ფოტოგრაფიულად გადმოღება და ამისათვის საშუალების გამოძებნა.

აქ მაგალითად რამდენსამე ნახატს დავასახელებ:

ხობის მონასტერში (სამეგრელოში) დასავლეთის კუთხისკენ, დაბლა, ამ ოცის წლის წინად შევნიშნე მკრთალი გამოსახულობა ორიგინალურ ჩაცმულობით შერგილ დადიანისა, თამარ მეფის გმირისა, მისის ცოლის ნათელასი და მათი შვილისა ყრმისა ცოტნესი, შემდეგ განთქმულის ისტორიულის პირისა. კარგად გადაღებული პირი ამ გამოხატულებითა ბევრს შესძენს ჩვენს ცოდნას ძველ ქართულ ჩაცმულობაზე. ამავე ეკლესიაში სხვა ნახატებიც იპოვება ქართულად ჩაცმულ პირებისა.

წყარო: „თეატრი და ცხოვრება“ N15 1916 წელი.