1915-1918 წლებში გერმანიის ტყვეთა ბანაკებში სხვადასხვა ეროვნების ადამიანებისაგან, მათ შორის, ქართველებისაგან, პრუსიის ფონოგრაფიულმა კომისიამ ჩაიწერა ზეპირი მეტყველებისა და ხალხური სიმღერის ნიმუშები. ქართულ და მეგრულ ენაზე მომღერალთა შორის ყოფილა სოფელ ყულევის (რედუტ-კალე) მკვიდრი - მიხეილ ქირია.
1918 წელს ზაგანის ტყვეთა ბანაკიდან ქართველი ტყვეების ნაწილი გაუთავისუფლებიათ,
მათ შორის მიხეილ ქირიაც, რომელიც დაკრძალულია სოფელ ყულევში.
მომღერალთა შთამომავლების ძებნა რთული გამოდგა. მეცნიერებმა 18 მომღერლიდან 9-ის ოჯახს მიაკვლიეს (მათ შორის მ. ქირიას) და მათზე ძვირფასი ინფორმაცია ჩაიწერეს.
მეცნიერთა მოსაზრებით მ. ქირია ცნობილი მომღერალი ყოფილა. სოფელ ყულევში მ. ქირიას შვილიშვილის ოჯახი ცხოვრობს.
2015 წლის 26 მაისს თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიის მცირე დარბაზში წიგნის (წიგნს თან ერთვის ორი დისკი რომლებზეც ჩაწერილია 65 სიმღერა და წერილობითი დოკუმენტები) - „ექო წარსულიდან: ქართველ ტყვეთა სიმღერები, ჩაწერილი ცვილის ლილვაკზე გერმანიაში, 1916-1918 წლებში“ პრეზენტაცია გაიმართა. 100 წლის შემდეგ აჟღერებული წინაპრების ხმებით გამოწვეული ემოციური განწყობა საღამოს ბოლომდე არ განელებულა.
საღამოს დასასრულს კონსერვატორიის რექტორმა რეზო კიკნაძემ დამსწრე საზოგადოებას წარუდგინა მომღერლების, მათ შორის მ. ქირიას შთამომავლები.
გერმანელი მეცნიერების აღიარებით, პირველი მსოფლიო ომის დროს ტყვეთა ბანაკებში ჩაწერილი ქართული მრავალხმიანობის ნიმუში გახდა მუსიკალური რევოლუციის მიზეზი, რამაც ევროპა მრავალხმიანობის ახალ თეორიებამდე მიიყვანა.
სტატია მომზადებულია რუსუდან წურწუმიას წერილის („ქართული ხმები გერმანიის ტყვეთა ბანაკებიდან“. ჟურნალი „მუსიკა“ N2, 2015 წ.) მიხედვით.
http://folk.gov.ge/tkveebi/
