ხეთის მანდარინის, ხობის კივისა და დაფნის შესახებ

 სურსათის ადგილწარმოშობასთან დაკავშირებული პროდუქტების ატლასიდან ინფორმაცია ხეთის მანდარინის, ხობის კივის და დაფნის შესახებ.

პროდუქტის დასახელება: ხეთის მანდარინი

პროდუქტის ტიპი: ახალი ხილი

წარმოების არეალი: სოფელი ხეთა, ხობის მუნიციპალიტეტი

მანდარინი (Citrus unshiu) სოფელ ხეთაში XIX საუკუნიდან, ჩინეთიდან საქართველოში მისი შემოტანის დღიდან მოჰყავთ. დროთა განმავლობაში ის შეეგუა ადგილობრივ სუბტროპიკულ ნიადაგურ-კლიმატურ პირობებს და მზის მიმართ ექსპოზიციას (სოფელი ხეთა მდებარეობს ურთის მთის სამხრეთ-დასავლეთ კალთებზე და დაცულია ქარისგან). ხეთის მანდარინს მდიდარი, გამორჩეული გემო, შაქრის მაღალი შემცველობა და თხელი კანი აქვს, რის გამოც ქართულ ბაზარზე კარგად არის ცნობილი. ადგილობრივი მოსახლეობის უმეტესობისათვის მანდარინის მოყვანა მნიშვნელოვან ეკონომიკური საქმიანობად იქცა. დღეისათვის, ადგილობრივი მანდარინის ბაღები ამ ტერიტორიის უმეტეს ნაწილზე - 110 ჰექტარზეა გაშენებული და მის წარმოებაში არანაკლებ 600 ოჯახია ჩართული. ხეთის მანდარინის რეალიზაცია ხდება ადგილზევე, ხეთაში. ადგილობრივ და რეგიონულ ბაზრებზე ხეთის მანდარინი ცნობილია, როგორც მაღალი ხარისხის პროდუქტი. მეტად პოპულარული იყო საბჭოთა ქვეყნებშიც.

პროდუქტის დასახელება: ხობის კივი

პროდუქტის ტიპი: ახალი ხილი

წარმოების არეალი: ხობი

კივი საქართველოში XX საუკუნის 80-იანი წლების დასაწყისში შემოიტანეს. მან მაშინვე დიდი პოპულარობა მოიპოვა ფერმერებსა და მომხმარებლებს შორის. კივი დასავლეთ საქართველოს სუბტროპიკულ ზონებში, აგრეთვე - კახეთში მოჰყავთ. ხობის მუნიციპალიტეტის სოფლებში წარმოებული კივი საქართველოს ბაზარზე გამორჩეული, ინტენსიური არომატით არის ცნობილი, რაც ადგილობრივი ნიადაგითა და კლიმატით არის განპირობებული

პროდუქტის დასახელება: კოლხური დაფნა

პროდუქტის ტიპი: სანელებელი

წარმოების არეალი: სამეგრელო - ხობის და სენაკის მუნიციპალიტეტები; იმერეთი - ქუთაისის, სამტრედიის, ვანისა და თერჯოლის მუნიციპალიტეტები; გურია - ოზურგეთის, ლანჩხუთისა და ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტები.

კოლხური დაფნა (Laurus nobilis) კოლხეთის დაბლობის მკვიდრია. ამჟამად მას აწარმოებენ სამეგრელოში - ხობის და სენაკის მუნიციპალიტეტებში; იმერეთში - ქუთაისის, სამტრედიის, ვანისა და თერჯოლის მუნიციპალიტეტებში; გურიაში - ოზურგეთის, ლანჩხუთისა და ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტებში. რეგიონისათვის დამახასიათებელ ზომიერ, ნოტიო კლიმატის პირობებში დაფნის ხეები უძველესი დროიდან ბუნებრივ ტყეებშიც იზრდებოდა და კულტურული ფორმითაც აშენებდნენ. დაფნის ფოთოლს ორ წელიწადში ერთხელ კრეფენ. საბჭოთა პერიოდში მრავლად იყო დაფნის ბაღები; დაფნის მშრალი ფოთოლი ექსპორტზე გაჰქონდათ საბჭოთა კავშირის სხვადასხვა ქვეყნებში, უმეტესად - რუსეთში. ეს მცენარე მეტად ფასობს, რადგან მისი მდიდარი არომატების ნაზავი განსაკუთრებულ გემოს და სურნელს ანიჭებს არაერთ ტრადიციულ კერძს. სპეციფიკური არომატისა და სურნელის გამო დაფნის ნედლი და გამხმარი ფოთოლი გამოიყენება კულინარიაში. მას იყენებენ წვნიანი კერძების, სტეიკისა და მწნილების შესაკაზმავად. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, გაყიდვები შემცირდა და დაფნის ფოთლის წარმოება მრავალმა ფერმერმა შეწყვიტა. ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში, დაფნის ფოთლის მზარდი საექსპორტო პოტენციალის გამო, მისი წარმოება კვლავ იზრდება. ექსპორტის მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად, დაფნის ფოთლის გარდა, დაფნის ზეთის წარმოებაც დაიწყეს.

Product name: Kolkhetis dapna (laurel)

Product type: Spices

Production area: Samegrelo - Khobi and Senaki Municipalities; Imereti - Kutaisi, Samtredia, Vani and Terjola Municipalities;

Guria - Ozurgeti, Lanchkhuti and Chokhatauri Municipalities

Laurel trees (Laurus nobilis) are native to the Colchis valley and are now produced in Samegrelo - Khobi and Senaki Municipalities; Imereti - Kutaisi, Samtredia, Vani and Terjola Municipalities; Guria - Ozurgeti, Lanchkhuti and Chokhatauri Municipalities.

Due to the mild, humid climate of the region laurel trees have grown here in wild or cultivated form from time immemorial. The tree is harvested every second year. In the Soviet period there were many laurel orchards; the dried leaves were exported to different countries of the Soviet bloc but mostly to Russia. This plant is widely prized for its rich, aromatic tones and the complexity of warm flavours it  adds to many traditional dishes. Fresh or dried bay leaves are used in cooking for their distinctive flavour and fragrance. The leaves are often used to flavour soups, stews, pickles, etc. After the collapse of the Soviet Union, sales declined and many farmers abandoned growing laurel. In the last few years, the production of laurel has started growing again, due to the growing export potential of this quality product. To meet export demands, in addition to collecting and drying laurel leaves, production of laurel oil has also started

წყარო: http://www.eastagri.org/docs/group/531/A5_Atlas_georgia_final_low-res.pdf